Kolajen hangi besinlerde bulunur
GENÇ bir cilt, sağlıklı bir kemik, kas ve eklem
yapısı için büyük önem taşıyan kolajen, bağırsak duvarı başta olmak üzere, damar yapısı, organ, tendon ve bağ dokularını da destekleyen bir proteindir. Bu protein yaşla birlikte bozulma ve azalma eğilimine girer. Dolayısıyla ciltte kırışıklıklar, sarkmalar, organlarda bozulmalar, damarlarda harabiyet gibi sorunlar kendini göstermeye başlar. Bu nedenle kolajen ihtiyacının mutlaka karşılanması gerektiğini belirten İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Erk, vücutta bu proteini artırmaya yardımcı olan besinleri şöyle sıraladı:
Azaldığında vücutta ne gibi sorunlar oluşur?
Kolajen vücuda dayanıklılık veren en asli proteindir. Lifleri, bağ ve destek dokusunu oluşturan en önemli unsurlardır. Yaşla birlikte kolajen yıkımı artar, yapımı azalır. Kolajen azalınca deri incelir, sarkar ve kurur, kemik kırılganlığı artar, eklemlerde harabiyet oluşur. Yaşlanma dışında şeker, sigara, güneş ışınları, yanlış beslenme, hormonal bozukluklar, uykusuzluk, az su içmek ve egzersiz azlığı gibi durumlar da kolajen yıkımını hızlandırır.
KAÇ TİPİ VARDIR?
Kolajenin 28 tipi vardır. Başlıca bilinen 5 kolajen türü ve faydaları şunlardır:
■ Tip I: Vücuttaki kolajenin yüzde 90’ını oluşturur. Cildi, kemikleri, tendonları ve bağları destekler.
■ Tip II: Eklem desteği sağlayan elastik kıkırdakta yer alır.
■ Tip III: Atardamarlarda, kaslarda ve organlarda bulunur.
■ Tip IV: Cilt katmanlarındadır.
■ Tip V: Gözlerde, cilt, saç ve plasenta dokusunda yer alır.
Ne gibi faydalar sağlar?
Cildi yenileyip, nem oranını ve elastikiyetini artıran kolajen gençlik kaynağı olarak bilinse de vücut sağlığına birçok açıdan destek sağlar. Kemiklerin kırlganlığını azaltır, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur, bağışıklığı destekler, saçları güçlendirir, eklem (özellikle sırt-diz) ağrılarını hafifletir, kas kütlesini artırır, kalp hastalıkları riskini azaltır.
Ne kadar tüketilmeli?
Paça ve kemik suyu çorbalarında özellikle kalp damar hastaları için zararlı olabilecek doymuş yağ, kolesterol, monosodyum glutamat gibi istenmeyen unsurların bulunabileceğini bilmek gerekir. Özellikle suni ve endüstriyel yemlerle beslenen hayvanların kemik dokularında biriken kurşun, cıva, arsenik, kadmiyum gibi ağır metaller de sağlığa zarar verebilir. Haftada 1-2 kez sağlıklı hayvanlardan elde edilen geleneksel olarak hazırlanan, baharat, ot ve sebzelerle desteklenen paça ve kemik suyu çorbası içmek sağlığa faydalıdır, vücudu genç ve dinamik tutar.
Doğal kaynakları nelerdir?
Sağlıklı bir beslenme düzeniyle yaşla birlikte ortaya çıkan kollajen yıkımını azaltmak mümkün olabilir. Paça ve kemik suyu çorbası vücutta kolajen yapımını artıran yiyeceklerdir. Ancak bu çorbaları hazırlamak zor ve zahmetlidir. Ustalık, hüner ve zaman gerektirir. Kemik suyu çorba yapabilmek için kemiklerin suyla birlikte tencerede en az 6 ila 12 saat kaynatılması gerekir. Kaynama suyu içerisine taze otlar, baharatlar, sarımsak, sirke, çeşitli sebzeler ilave edilerek sağlıklı bir kemik suyu çorbası elde edilebilir. Paça çorbası da aynı şekilde dana paçalarının uzun süre suyla birlikte kaynatılmasıyla hazırlanır. Bu geleneksel yiyecekler içerisinde bol miktarda kolajen, glikozaminoglikan ve hyalüronik asit gibi besinler bulunur. Ayrıca ilave edilen çeşitli baharat, ot, sirke, sarımsak ve sebzelerden gelen bol miktarda yağ, protein, vitamin, mineral, antioksidan gibi vücuda yararlı olan besin maddeleri içerir. Kelle paça ve kemik suyu çorba hazırlarken gerekli olan malzemeler mutlaka meralarda serbestçe dolaşan, sağlıklı beslenen, antibiyotik ve hormon verilmemiş hayvanlardan elde edilmelidir. Kolajen ayrıca sardalya, somon, uskumru gibi soğuk su balıklarında, portakal, mandalina, limon gibi narenciye meyvelerinde, ıspanak, lahana, pırasa gibi sebzelerde, yumurtada, lor, süzme peynir, yoğurt gibi süt ve süt ürünlerinde, tavuk, hindi ve dana etinde de bulunur.