Leptin size tokluk hissini veren ve vücut tarafından doğal olarak salgılanan bir proteindir. Yunanca leptos kelimesinden türeyen leptin zayıf ve ince anlamına gelir.
Metabolizmadaki rolü nedir?
Leptin, vücuttaki yağ depolarını ve iştahı düzenleyen bir sindirim hormonudur. Tokluk hissi verdiği için ‘tokluk hormonu’ olarak da anılır. Ghrelin veya kortizol gibi iştahı artıran hormonların aksine iştahı kesen bir hormon olarak karşımıza çıkar. Leptin beyaz yağ dokusundan ve aynı zamanda mideden de salınır.
Leptin, enerji metabolizması üzerindeki etkilerinin yanı sıra bağışıklıkta da rol oynayan bir sitokin olarak da kabul edilir. Kemik metabolizması ve üreme fonksiyonunda da rol oynar.
Yapısal olarak leptin, kromozom 7 üzerinde bulunan ob geni tarafından kodlanan bir protein. Fizyolojik olarak leptin düzeyleri kadınlarda erkeklerden daha yüksektir.
Kilo vermeyi sağlar mı?
Leptin esas olarak yağ dokusu tarafından salgılanır. Ayrıca kemik iliği, iskelet kası, mide mukozası, bağırsak, karaciğer, meme, testis ve yumurtalıklar tarafından da üretilebilir. Kan dolaşıma karıştıktan sonra beyinde Hipotalamustaki spesifik reseptörlere bağlanarak tokluk hissine neden olur. Leptinin üretim miktarı vücuttaki yağ dokusunun miktarının yanı sıra insülin, tiroid gibi diğer bazı hormonlardan da etkilenir. Uzun süre soğuğa maruz kalmak leptin üretimini azaltabilir.
Leptin direnci nedir?
Leptin ve obezite ile ilgili ilişki biraz İnsülin ile obezite arasında olan ilişkiye benzer şekilde gelişir. Obez kişilerde bakıldığında leptin düzeyi yüksek bulunur. Nasıl ki insülin direncinde vücutta insülinin etkisine karşı bir direnç gelişmişse ve bu sebepten de insülin salınımı artmışsa burada da benzer mekanizma ile leptin düzeyi yüksek olmasına rağmen etkisini göstermez. Beyin bunu algılayamaz. Doyma hissine ulaşmadığı için kişi yemeye devam eder. Leptin direnci kilo alımıyla daha da kötüleşir.
Bu nedenle aman ne güzel leptin tok kalmamızı sağlıyor zayıflamak için de dışarıdan leptin alalım kolay yoldan tok kalarak zayıflayalım fikri yanlıştır. Leptin içeren bir ilacı bu amaçla kullanmak umulan etkiyi göstermez.
Gelecek yazımda leptinin diğer marifetlerinden ve direnciyle baş etmenin yollarından bahsedeceğim.
